تاثیر بناهای تاریخی بر اجاره آپارتمان مبله در تهران - قسمت ششم

با سلام خدمت شما بازدید کنندگان گرامی وب سایت نظام مبله. امروز نیز همانند هفته ی گذشته با شماییم با یکی دیگر از سلسله مطالب ما در خصوص اجاره آپارتمان مبله در تهران و تاثیر بناهای تاریخی بر آن. از شما دعوت میکنیم با این مطلب نیز ما را همراهی نمایید. مطلب امروز ما در خصوص یکی دیگر از بناهای تاریخی شهر تهران میباشد. امروز عمارت کلاه فرنگی عشرت آباد یا کاخ عشرت آباد را معرفی خواهیم کرد. عمارت کلاه فرنگی با کاخ عشرت آباد یکی از بناهای اصیل ایرانی است که بنایی به یادگار مانده از دوران قاجار میباشد که در خاور تهران، میدان عشرت آباد ( میدان سپاه ) و در داخل پادگان عشرت آباد ( پادگان ولیعصر ) قرار گرفته است. این اثر بسیار زیبا و ماندگار در تاریخ 23 فروردین ماه سال 1346 در فهرست میراث فرهنگی کشور قرار گرفت. همچنین نام این اثر در سالیان آینده و با تلاش مسئولین زیربط نیز در فهرست میراث فرهنگی یونسکو قرار خواهد گرفت. یکی از دلایلی که هنوز در فهرست میراث فرهنگی قرار نگرفته اند وجود آپارتمان مبله در اطراف این کاخ میباشد که یونسکو معتقد است تا زمانی که این آپارتمان ها تخریب نشوند این بنا در این فهرست قرار نخواهد گرفت. این کاخ زیبا و مجلل در سال 1291 قمری به فرمان ناصرالدین شاه قاجار ساخته شد. وی همچنین جهت کسب درآمد از زمین های اطراف این باغ فرمان داد در اطراف آن آپارتمان مبله  ساختند و وی از طریق اجاره آپارتمان مبله از این مکان کسب در آمد میکرد. این عمارت در شرق تهران کنونی و همچنین شمال شرقی تهران قدیم و در نزدیکی دروازه شمیران واقع شده است. این عمارت جهت تفریح قاجاریان و خود ناصر الدین شاه قاجار در میان باغ های عشرت آباد ساخته شده بود. در میان این باغ درختان کهن سال بهمراه یک حوض بسیار بزرگ با فواره های عظیم که هم در جهت زیبایی بکار گرفته میشدند و هم جهت خنک نگه داشتن محیط از آن استفاده میشد. دور تا دور این حوض خانه های کوچک به شکل و شمایل نیم دایره ساخته بودند که پنجره ی چوبی آنها به سمت این حوض بزرگ باز میشد. از این آپارتمان ها هم در جهت سکونت کارکنان قصر استفاده میشده است و هم در جهت اجاره آپارتمان مبله در تهران بکار گیری میشده است. در رواینی دیگر آمده است که در هریک از این آپارتمان ها زنهای شاه نیز اسکان داده شده بودند. ناصر الدین شاه به هریک از زنهای خود که علاقمند بود آپارتمان مبله در اختیارش قرار میداده تا در آنجا زندگی کند همچنین گفتنی است که این کاخ محل برگذاری مراسم عروسی و خوش گذرانی شاهنشاهی بوده است و در میان آن عمارت کلاه فرنگی بصورت یک برج چهار طبقه قرار گرفته بود که در بالاترین نقطه آن یک شیروانی عظیم قرار گرفته بود که محل شاه نشین در آنجا قرار داشت. ناصر الدین شاه در آن قسمت مینشست و تمامی آپارتمان مبله در زیر پای وی قرار داشت و مراسم های برگذار شده در اطراف باغ را مشاهده میکرد.

این کاخ یکی از کاخ های اصلی ییلاقی ناصر الدین شاه در خارج از محدوده ی تهران محسوب میشده است. پس از سرنگونی حکومت قاجاریه این کاخ در اختیار نظامیان حکومت پهلوی قرار گرفت. این کاخ همانند کاخ نیاوران و قصر فیروزه در مناطق پیرامونی تهران قرار گرفته بود و محلی برای تشریفات و برگذاری مراسمهای رسمی بوده است. همانطور که گفته شد این کاخ پس از سرنگونی حکومت قاجار به نظامیان پهلوی تحویل داده شد که این کاخ را به پادگانی تبدیل کردند که بعدها به پادگان عشرت آباد یا شهربانی تغییر نام داد و تمامی آپارتمان مبله های اطراف آن محل زندگی نظامیان و سرهنگ های ارشد نظامی تبدیل شده بود. ار اینروست که تاریخچه ی این عمارت همواره با نام نظامیان گره خورده است. نظامیان پهلوی در این مکان زندانی جهت زندانی کردن نظامیان خاطی بنا کردند. حضرت آیت الله خمینی در زمان انقلاب 1357 به مدت یک ماه در این مکان زندانی بوده است. در زمان انقلاب سال 1357 تسخیر این باغ به عنوان یکی از راهبردی ترین تسخیرهای انقلابیون در آن زمان محسوب میشده است. در جریان تسخیر این باغ توسط انقلابیون در سال 1357 آسیبهای بسیار زیادی به دیواره های آن وارد شد و هنوز نیز آثاری از گلوله بر دیواره های این باغ دیده میشود. همچنین آپارتمان مبله هایی که در اطراف این باغ قرار داشتند توسط گلوله های توپ شلیک شده توسط انقلابیون نابود شدند و افرادی که در آنها بصورت اجاره آپارتمان مبله در تهران سکونت داشتند مجبور به ترک این منازل شدند. با پیروزی انقلاب اسلامی ایران این پادگان به تسخیر سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران در آمد و بعدها به نیروی هوایی این ارگان واگذار شد و بعدها این مکان به پادگان ولیعصر تغییر پیدا کرد. همانطور که گفتیم این بنا در سال 1346 در سیاهه آثار ملی ایران ثبت شد ولی بدلیل نظامی بودن این مکان اجازه ی بازدید برای عموم مردم داده نمیشد و همچنین امکان بازسازی و نگهداری این مکان نیز وجود نداشت. امروزه فقط تعدادی کمی آپارتمان مبله به همراه مخروبه ای از این کاخ باقی مانده است. در دهه هشتاد خورشیدی همزمان با عملیات بازسازی خیابان صیاد شیرازی مقداری از دیواره ی این کاخ تخریب شد و نمایی از داخل این کاخ نمایان شد. در سالهای اخیر با همکاری شورای شهر تهران و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران قرار بر آن شد که بازسازی این بنا آغاز شود و بازدید آن برای عموم مردم آزاد شود.
[ بازدید : 54 ] [ امتیاز : 0 ] [ نظر شما : ]